Động đất tiết lộ tốc độ quay của lõi trái đất

Hơn 50 năm qua, Phó giáo sư Hrvoje Tkalcic cùng các cộng sự ở trường Đại học quốc gia Australia đã nghiên cứu hai trận động đất để đo tốc độ quay của lõi trái đất. Họ phát hiện ra rằng phần lõi bên trong không chỉ xoay với tốc độ khác lớp vỏ mà tốc độ quay của nó mỗi lúc cũng khác nhau. Các nhà nghiên cứu nói rằng họ thấy lớp lõi bên trong xoay nhanh hơn trong những năm 1970 và 1990 nhưng lại chậm lại trong những năm 1980. Khả năng tăng tốc ấn tượng nhất xảy ra trong vài năm gần đây.

Trước đây các nhà khoa học đã giả định tốc độ quay của phần lõi trái đất là không đổi vì thiếu các phương pháp toán học đầy đủ để giải thích các dữ liệu. Phương pháp mới nghiên cứu hai trận động đất có những đặc điểm giống nhau xảy ra trong khoảng thời gian 2 tuần hoặc từ 30 tới 40 năm đã đem đến giải pháp để lý giải rõ hơn.

Trước đó vào năm 2005, các nhà Khoa học Mỹ đã so sánh sóng tạo ra từ các trận động đất xảy ra cùng một nơi nhưng vào hai thời điểm khác nhau. Họ đã đo tốc độ sóng truyền từ những trận động đất này lan qua lõi trái đất. Kết quả cho thấy, lõi trái đất quay nhanh hơn phần vỏ trái đất khoảng 0.009 giây mỗi năm. Từ năm 1996, hai nhà khoa học Xiaodong Song thuộc đại học Illinois và Paul Richards thuộc đại học Columbia (Mỹ) cũng đã đưa ra lý thuyết lớp lõi bên trong trái đất quay nhanh hơn phần vỏ bên ngoài. Thế nhưng, cho đến khi nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ được công bố thì mới có bằng chứng về việc này.

Trái đất có phần lõi cứng tạo thành từ sắt và ni-ken, đường kính khoảng 2.400km, tiếp theo là phần lõi lỏng có đường kính khoảng 7.000km. Phần lõi trong đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra từ trường của trái đất. Phó giáo sư Tkalcic cho biết, phương pháp mới này có thể giúp chúng ta hiểu rõ vai trò của phần lõi trái đất trong việc tạo ra từ trường như một lá chắn từ bức xạ vũ trụ cho phép cuộc sống tồn tại và phát triển trên trái đất.

 Ngọc Quỳnh